بررسی تنوع ژنتیکی باکتری‏های فراریشه‎ای و درون‎رست محرک رشد گیاه گندم

چکیده مقدمه: جامعۀ میکروبی خاک بر حاصلخیزی آن از طریق تجزیه، معدنی‌کردن، ذخیره‌سازی و رهاسازی عناصر غذایی ‌تأثیر می‌گذارد. باتوجه‌به آزادسازی حدود 20 تا 30 درصد مواد فتوسنتزی در فراریشۀ (ریزوسفر‏) گیاه، این محیط شرایط مساعدی را برای حضور جمعیت میکروبی فراهم می‌کند. مواد و روش‏‏ها: هدف پژوهش حاضر، بررسی پتانسیل جدایه‏های فراریشه‏ای و درون‏رست جداسازی‌شده از گیاه گندم به‌منظور بررسی ویژگی‌های محرک رشد و شناسایی توالی  16S rRNAآنهاست؛ به این منظور، ابتدا باکتری‎ها ازنظر تولید هورمون اکسین در محیط‌کشت حاوی ال- تریپتوفان غربال‎گری شدند و سپس توانایی آنها در انحلال فسفات‌های معدنی و آلی نامحلول ارزیابی شد. در ادامۀ پژوهش، سایر مؤلفه‌های محرک رشد گیاه ازجمله توان تولید سیدروفور و آنزیم ACC- دآمیناز بررسی شدند. نتایج: از میان جدایه‏های به‌دست‌آمده از فراریشه و درون‌ریشه، تعداد 15 جدایۀ فراریشه‏ای و تعداد 7 جدایۀ درون‎رست بر اساس توانایی آنها در ایجاد ویژگی‌های محرک رشدی انتخاب شدند. درمجموع، 7 جدایه به Bacillus، 4 جدایه به Pseudomonas، 2 جدایه به Staphylococcus، 2 جدایه به Paenibacillus و سایر جدایه‌ها به جنس‎های Sphingobacterium، Lysinibacillus، Advenella، Enterobacter، Variovorax و Plantibacter تعلق داشتند. بحث و نتیجه‏گیری: باتوجه‌به نتایج، جنس‏های غالب در میان جدایه‎های فراریشه‏ای و درون‏رست محرک رشد گیاه گندم از نوع Pseudomonas و Bacillus بودند. افزایش عملکرد از طریق افزایش زیست‌‌فراهمی عناصر غذایی درنتیجۀ تولید سیدروفور، انحلال فسفات‌های نامحلول آلی و معدنی، تولید عوامل رشد و تولید هورمون‌های محرک رشد گیاهان به‌ویژه ایندول-3- استیک‌اسید است که موجب افزایش شاخص‌های رشد و عملکرد محصول ‌می‌شود و حفظ سلامت محیط‌زیست و گیاه را در پی دارد.